與山巨源絕交書 Yu Shan Juyuan Juejiao shu - Brief aan Shan Tao

與山巨源絕交書 Yu Shan Juyuan Juejiao shu - Brief aan Shan Tao

Yǔ Shān Jùyuán juéjiāo shū [[Yü Shan Chü-yüan chüeh chiao shu]
Engelse titel: Letter to Shan Yujuan [Tao] Breaking off Relationship

auteur / toegeschreven aan: Ji Kang / Xi Kang

concepttekst

Shan Tao, een vriend van Ji Kang die een hoge positie bekleedde aan het hof promoveerde naar een ander ambt. Hij droeg Ji Kang voor als zijn opvolger.

Ji Kang reageerde met een open brief waarin hij dit voorstel krachtig afwees.
Deze brief staat bekend onder de titel "Brief aan Shan Juyuan [Tao] over het verbreken van de relatie" (與山巨源絕交書 Yu Shan Juyuan Juejiao shu).

De vroegste vermelding van Xi Kang's brief aan Shan Tao beschrijft de inhoud als slechts een "afwijzing [van een voorstel]". Enkele eeuwen later werd het echter bestempeld als een brief "over het verbreken van de relatie", waarschijnlijk door overijverige redacteuren en critici die hadden bepaald dat zo'n extreme reactie op het voorstel van een vriend beter paste bij het pure beeld van Xi Kang als een verheven, wereldvreemd type.2

Ji Kang brak ook niet met zijn vriend. Toen duidelijk werd Ji Kang ter dood veroordeeld zou worden vroeg hij aan Shan Tao om verder zorg te dragen voor de opvoeding van zijn zoon.

Het goedbedoelde aanbod van Shan Tao had gemakkelijk privé tussen de twee vrienden kunnen worden geregeld. Xi Kang stuurt echter een openbare brief naar Shan Tao om het hedendaagse moreel-politieke systeem fel aan te kunnen vallen omdat het de menselijke natuur beperkt. Hij ziet Laozi en Zhuang Zhou als zijn mijn meesters en laat zich denigrerend uit over de helden van Confucius zoals de hertog van Zhou, een van de voorbeeldige koningen van weleer.
Hiermee beledigt hij de dominante Sima-clan, die juist de confucianistische morele leerstellingen opnieuw centraal stelde als basis van bestuur. Xi Kang werd mede hierom al snel gearresteerd en door de Sima's ter dood veroordeeld (zie de auteurspagina Ji Kang).

Zijn verzet tegen de heersende normen kwam niet voort uit een moment van onenigheid, maar uit een lange filosofische beschouwing over de authentieke manier van leven. Hij vatte zijn visie samen als "het overstijgen van de morele leer [ming-jiao] en het volgen van het zelf-zijn [ziran]," De Zes Confucianistische Klassieken leren ons vooral om de menselijke natuur te beheersen en te sturen, maar het is de menselijke natuur [xing] om zijn verlangen [yü] te volgen. Het is dan ook geen wonder dat hij een rolmodel werd voor de Wei-Jin inspanning om een collectief zelf te vestigen door zich los te maken van conventionele normen. (bron Wendy Swartz in Steven Owen 2017 p260 ev)

In de brief schijft hij, en ik parafraseer:

Bovendien werd mijn smaak voor onafhankelijkheid versterkt door mijn lezing van Zhuangzi en Laozi. Als gevolg daarvan werd elk verlangen naar roem of succes met de dag zwakker, en werd mijn toewijding aan vrijheid steeds sterker. Hierin lijk ik op het wilde hert, dat jong gevangen en in gevangenschap opgevoed, tam en gehoorzaam zal zijn. Maar als het wordt gevangen wanneer het volgroeid is, zal het wild staren en tegen zijn boeien beuken, de kokende wateren of het vuur inrennen om te ontsnappen. Je kunt het versieren met een gouden hoofdstel en het delicatessen voeren, en het zal alleen maar meer verlangen naar zijn inheemse bossen en rijke weiden. 2

In deze brief zet hij ook in negen punten uiteen waarom de vrijgevochten dichter niet geschikt was voor het ambt zoals zijn vriend dacht. Ik noem er enkele:

• Ik hou ervan om lang in bed te blijven liggen, maar de bode aan mijn deur zou me niet met rust laten.
• Ik wandel graag zingend met mijn luit in mijn armen, of ik ga graag jagen of vissen in het bos. Maar omringd door ondergeschikten zou ik me niet vrij kunnen bewegen.
• Het moeten buigen en knielen voor mijn superieuren terwijl ik formele kleding draag., daar kan ik niet tegen.

Hij concludeert: Proberen deze negen zwakheden te beheersen met een karakter dat zo bekrompen en pietluttig is als het mijne, zou er alleen maar toe leiden dat ik ziek zou worden, als ik al problemen met de autoriteiten zou kunnen vermijden.

Hij eindigt de brief met de zin: Omdat ik er zo over denk, heb ik je dit geschreven om het uit te leggen en tegelijkertijd om afscheid te nemen.

Literatuur en vertalingen

Hieronder kunt u een selectie maken van de verschillende publicatievormen en de taal. Ik beperk me tot vier taalgebieden (Nederlands, Engels, Frans en Duits). De meeste literatuur is overigens engelstalig. U kunt bij teksttype ook apart de vertalingen selecteren en U kunt desgewenst ook een specifieke auteur zoeken.

Boeken 1 tot 6 van de 6

Graziani, Romain (2015). Une voix pour l’évasion : Tsi K’ang et sa lettre de rupture. Fata Morgana.
ISBN13: 978-2851949431

Meer informatie...

Hightower, James R. (1965). Hsi K'ang: Letter to Shan Tao. In Cyril Birch, Anthology of Chinese Literature Volume I, pag. 162-166 *. Grove Press

Holzman, Donald (1957). La Vie et la Pensée de Hi K’ang (223-262 ap. J.-C). Brill.

Meer informatie...

Jansen, Thomas (2006). The Art of Severing Relationships (Juejiao) in Early Medieval China. Journal of the American Oriental Society, Vol. 126-3, pag. 347-365. *.

Meer informatie...

Wang, Yi (2011). Sincere treatment or Severing friendship?: The Chinese original Value in Ji Kang's Letter to Shan Tao. In Jana S. Rosker, The Yields of Transition hst 12, pag. 241-260 *. Cambridge Scholars Publishing

Zach, Erwin Von (1958). Die Chinesische Anthologie, Volume 2: Übersetzungen aus dem Wen hsüan. Harvard University Press.
Ook online.

Meer informatie...

Boeken 1 tot 6 van de 6